از پراکندگی تا یگانگی
محمد تاج‌دولتی
اینگونه پیداست که گروه‌های قابل توجهی از انسان‌های دوران مدرن تمایل و توان ماندگاری، برای زندگی همه‌ی عمر، در یک جا و مکان را بیش از پیش از دست می‌دهند. جابه‌جایی خواسته یا ناخواسته گروه‌های انسانی، در درون سرزمین مادری و یا در گستره کره خاک پدیده‌ای است با چشم‌اندازی روبه رشد.
در تاریخ معاصر ایرانیان، به جهات گوناگون، می‌توان انقلاب سال ۱۳۵۷ را نقطه آغاز روند جابه‌جایی‌های ناگزیر و یا خودخواسته، در درون جغرافیای کشور ایران، و پراکندگی گسترده آنان در بسیاری از کشورهای جهان دانست.
روندی که به دلیل شرایط سیاسی و اجتماعی و اقتصادی چهاردهه گذشته در ایران، پیوسته سرعت گرفته است و هیچ نشانه‌ای در جهت برگشت‌پذیر بودن و یا کاهش سرعت این روند در افق نمایان نیست.
تشکیل باهمستان‌های کوچک و بزرگ ایرانیان در بیرون از مرزهای کشور، علاوه بر جاذبه‌های کشورهای محل استقرار مهاجران ایرانی، دلیل یگانه و ناملموس اما بسیار مهم دیگری هم داشته است، که نامش «هویت ایرانی» است. هویتی که آمیزه‌ای از نقاط مشترک فرهنگی و زبانی و قومی و تباری مردمانی است که پیش و بیش از هرچیز «ایرانی» بودن را مهم‌ترین شناسه معرفی و بودن خود می‌دانند.
هویت ملی شاید برای کثیری از ایرانیان، مانند ملت‌های دیگر، پس از تأمین امنیت و کار، حیاتی‌ترین نیازی باشد که در پی حفظ و تقویت آن خواهند بود. زندگی در سرزمینی که ناآشناست و همزیستی با مردمانی که سلام‌ات را به زبانی دیگر پاسخ می‌دهند، سرمنشاء حالتی است که «درد غربت» نام گرفته است. دردی که بویژه روح و روان نسل اول مهاجران را آزار می‌دهد و نشانه‌های کم و بیشی از آن در سال‌های نوجوانی و جوانی نسل دوم مهاجران، به شکل‌ها و درجات گوناگون، بعنوان «هویت دوگانه» یا «بلاتکلیفی هویتی» بروز می‌کند.
مؤثرترین مرحم «درد غربت» چه می‌تواند باشد جز نزدیکی و مشاهده و گذران اوقاتی از زندگی روزمره، در برنامه‌ها و فعالیت‌هایی که جلوه‌هایی از هنر و فرهنگ و موسیقی و ادبیات سرزمین مادری دارد و با تار و پود ذهن تنیده شده است.
یکی از بارزترین و شاید طبیعی‌ترین ویژگی‌های جامعه‌های مهاجر در همه‌جا تفاوت دیدگاه‌ها و سلیقه‌های آنان در زمینه‌های سیاسی- اجتماعی جامعه‌ای است که در آن پرورش یافته و سال‌هایی از عمرشان را آنجا زندگی کرده‌اند. همین مردمان در باره کشور و سرزمینی که به آن مهاجرت کرده‌اند نیز دیدگاه‌های متفاوت سیاسی- اجتماعی دارند. بقا و بالندگی همه‌ي تمدن‌های بشری مگر جز به دلیل تفاوت دیدگاه‌های انسان‌ها در هر زمینه‌ای در عصر و زمانه خود میسر بوده است.
اما آنچه که در ادبیات سیاسی- اجتماعی دنیای معاصر بعنوان ارزش‌های ملی و هویتی ملت‌ها از آن نام برده می‌شود، نقاط مشترک فکری آنان است که مهم‌ترین خاستگاه و بستر بروز آن فعالیت‌های فرهنگی-هنری است.
در میان باهمستان‌های ایرانی شکل گرفته در چهارگوشه جهان، در چهاردهه گذشته، جامعه ایرانیان کانادا، در کنار همه شباهت‌هایی که با دیگر جوامع ایرانی در کشورهای دیگر دارد، از ویژگی‌های خاصی نیز برخوردار است.
میزان بالای مهاجرپذیری کانادا، شرایط آسان مهاجرت و کسب شهروندی کانادا(به نسبت سایر کشورهای مهاجرپذیر)، تنوع قومی و فرهنگی کانادا و چند عامل دیگر، باعث شده است این کشور یکی از جذاب‌ترین قطب‌ها و مکان‌های زیست و فعالیت برای ایرانیان خواستار مهاجرت بشود.
به شهادت آمار رسمی، بزرگشهر تورنتو، در صدر شهرها و مناطق بیرون از ایران است که در یک محدوده جغرافیایی مشخص بیشترین تعداد ایرانیان مهاجر(خواسته یا ناخواسته) در آن زندگی می‌کنند.
حضور بیش از صدهزار ایرانی در بزرگشهر تورنتو و فعالیت‌های گسترده اقتصادی ایرانیان بستر مناسبی برای فعالیت‌های گوناگون فرهنگی-اجتماعی پدید آورده است.
یکی از فعالیت‌های فرهنگی-هنری ایرانی، در جامعه ایرانیان کانادا، جشنواره تیرگان است که از ۱۳ سال پیش روند رو به رشد بسیار چشم‌گیری را ادامه داده است.
جشنواره تیرگان، به ادعا، بزرگترین و گسترده‌ترین رویداد فرهنگی-هنری ایرانیان، نه فقط در تاریخ بیش از چهل ساله دیاسپورای ایرانی، که حتا در تاریخ معاصر و گذشته ایران است.
در همه‌ی جشنواره‌های تابستانی و نوروزی و برنامه‌های جنبی تیرگان، در ۱۳ سال گذشته، نزدیک به ۱۳۰۰ هنرمند ایرانی(با احتساب ۲۳۰ هنرمندی که در جشنواره تابستانی ۲۰۱۹ شرکت داشتند)، از ایران و کشورهایی که ایرانیان در آنجا اقامت دارند، هنرنمایی کرده‌اند.
در همین مدت بیش از ۶۰۰ هزار ایرانی و غیر ایرانی از برنامه‌های گوناگون تیرگان، در ۱۳ سال گذشته، بازدید کرده‌اند و انتظار می‌رود جشنواره تیرگان ۲۰۱۹ بیش از ۱۶۰هزار بازدید کننده ایرانی و غیر ایرانی از کانادا و کشورهای دیگر داشته باشد.
بن‌مایه (تِم) جشنواره تیرگان ۲۰۱۹ «یگانگی» است. یگانگی، در زبان و ادبیات فارسی در بسیاری اوقات مترادف و همردیف با همبستگی، اتحاد، ائتلاف، وحدت و اتفاق استفاده می‌شود، که در اذهان بسیاری، همراه با بار معنایی سیاسی و عقیدتی است. درحالیکه «یگانگی» را شاید بتوان بیشتر مترادف با همدلی، یکدلی و همراهی در زمینه ارزش‌ها و فعالیت‌های فرهنگی پایدار و ماندگار به‌کار گرفت.
یگانگی و همدلی فرهنگی ایرانیان اگر نتواند در چشم‌انداز کنونی، راهگشای معضلات پیچ در پیچ ملت و کشور ایران باشد، به‌یقین بن‌مایه همدلی ایرانیان پراکنده در جهان خواهد بود.
میراث فرهنگی و هنری ایرانیان از گذشته‌های دور تا اکنون یگانه پُل و رشته پیوند دانه‌های پراکنده ایرانیان مهاجر است.
جشنواره تیرگان ۲۰۱۹، با بن‌مایه «یگانگی»، نه فقط پیش‌قراول و پرچمدار پیوند فرهنگی-هنری برای ایرانیان اکنون و آینده در دیاسپورای ایرانی، که عامل مؤثر همزیستی و همدلی با غیر ایرانیان در کشور چند قومی و چند فرهنگی کانادا نیز هست.
* این مقاله در «جشن‌نامه تیرگان ۲۰۱۹» چاپ شده است.
جاستین ترودو: کانادا آماده واکنش شدید در صورت اعمال تعرفه‌های گمرکی آمریکا است
جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، تأکید کرد که این کشور آماده است تا اگر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به تهدید خود برای اعمال تعرفه‌های گمرکی بر واردات کانادایی ادامه دهد، «به شدت» واکنش نشان دهد.
گزارش تصویری مراسم پنجمین سالگرد جنایت پرواز پی‌اس۷۵۲
مراسم روز ۷ ژانویه در آرامستان الگین میلز در شمال تورنتو کنار آرامگاه پریسا اقبالیان و ری‌یرا اسماعیلیون( همسر و فرزند حامد اسماعیلیون)، و چند قربانی دیگر ادامه یافت. شامگاه ۷ ژانویه مراسم شمع‌افروزی بیاد قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲ در پارک یونیتی در شهر ریچموند هیل، در شمال تورنتو برگزار شد. در این مراسم آتنا دائمی، زندانی سیاسی سابق و فعال حقوق بشر و حامد اسماعیلیون و شهردار ریچموند هیل سخنرانی کردند.
سارقان جواهرفروشی در خیابان یانگ پس از تعقیب با هلی‌کوپتر دستگیر شدند
چهار سارق جوان که در روز سه‌شنبه، ۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، اندکی پس از ساعت ۳:۳۰ بعد ازظهر، به یک جواهر فروشی در تقاطع خیابان یانگ و لوندیل در منطقه نورت یورک دستبرد زده بودند ساعتی بعد پس از تعقیب توسط هلی‌کوپتر پلیس منطقه یورک دستگیر شدند.
داستان یلدا و نیکلاس به روایت مارال کارایی
مارال کارایی از زنان فعال و هنرمند ایرانی-کانادایی، سالهاست به کار داستان نویسی و تهیه انیمیشن و طراحی برای کودکان مشغول است. او در آستانه شب یلدای سال ۲۰۲۴ آخرین کتابش با عنوان (داستان یلدا و نیکلاس، سفری برای نجات نور و امید) را منتشر کرده است.
درباره کمپین بازپس‌گیری کنگره ایرانیان
هدف کمپین بازپس‌گیری کنگره بسیار ساده است: برگزاری انتخابات آزاد و سالم، زیر نظر هیئت بی‌طرفی که مورد اعتماد جامعه باشد. این شیوه‌ای است که در حال حاضر در تمام کشورها و نهادهای دموکراتیک انجام می‌پذیرد.
پنجمین سالگرد جنایت سرنگونی پرواز پی‌اس ۷۵۲
مراسم پنجمین سالگرد جنایت سرنگون کردن پرواز پی‌اس۷۵۲ هواپیمایی اوکراین و کشته شدن ۱۷۶ انسان، که با شلیک موشک‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آسمان تهران صورت گرفت، روزهای ۷ و ۸ ژانویه ۲۰۲۵ در تورنتو برگزار شد.
بالاترین نشان کانادا برای یک زن ایرانی-کانادایی
تینا تهرانچیان، مشاور اقتصادی و فعال اجتماعی، از جمله زنان ایرانی-کانادایی است که نه فقط در زمینه حرفه تخصصی و زندگی شخصی، بلکه در جامعه بزرگ کانادایی و غیر ایرانی نیز در بیش از ۳۰ سال گذشته کارنامه پربار و درخشانی داشته است.
آیا مارک کارنی جانشین جاستین ترودو می‌شود؟
مارک کارنی، رئیس پیشین بانک کانادا، ممکن است رهبر آینده حزب لیبرال کانادا شود.
بازتاب کناره‌گیری جاستین ترودو از قدرت سیاسی
اعلام کناره‌گیری جاستین ترودو از رهبری حزب لیبرال کانادا و مقام نخست وزیری، که بامداد روز دوشنبه ۶ ژانویه در یک کنفرانس خبری از مقابل اقامتگاه رسمی نخست وزیر در شهر اتاوا اعلام شد، موجب واکنش‌های متعدد سیاستمداران احزاب مختلف کانادا و حتا روسای جمهور کنونی و آینده آمریکا شد.
