به بهانه نمایش فیلم آواز خدا
دکتر ابوالفضل اقوامی
سال‌ها است نوای آسمانی تنبور تنم را لرزانده و آتش به جانم ریخته، بی آن که بدانم علتش چیست؟ چه در سال های اقامت در کرمانشاه در کودکی و سفر به شهرستان‌های مختلف آن نواحی، چه سال‌هایی که بنا به الزام شغل و زندگی، در شهرهای مختلف استان خراسان، گشته و زندگی کرده ام، در همه این سال‌ها، هیچ گاه علت تأثیر رمز آلود این ساز، علیرغم سادگی بیش از حدش بر من مکشوف نگردیده بود.
توفیق یارم شد و در تاریخ پنجم دسامبر ۲۰۱۸ (۱۵ آذر ۱۳۹۷) در اولین نمایش عمومی فیلم مستند “آواز خدا”، اثر هنرمند ارزنده عارف محمدی، در تورنتو حضور یافتم.
فیلم خوش ساخت و ارزشمندی که روایتگر داستان سفر او است به مهد “تنبور”، کردستان، البته با نیّت تهیه گزارش از کهنسال‌ترین تنبورنواز و در عین حال مرشد معنویِ یکی از آیین‌های عرفانی کهن ایران (یارسان)، سید قدمیار، که شور بختانه اندکی پیش از سفر روایتگر، به رحمت خدا می‌رود.
این سفر بهانه‌ای می‌شود تا تاریخچه چند هزار ساله تنبور و نیز آیین یارسان توسط دکتر بهمن کاظمی، پژوهشگر و موسیقی‌دان، شکافته و بررسی شود.
فیلم‌برداری، تدوین، دکوپاژ و بطور کلی همه عوامل فیلم در تراز جهانی و حاصل سال‌ها مرارت و تجربه فیلمساز به طور اخص و سایر همکارانش بطور اعم می باشد.
موسیقی که موضوع اصلی فیلم است و نیازمند دقت و وسواس زیاد، بسیار هنرمندانه بکار گرفته شده بود، بخصوص موسیقی کردستان که بسیار غنی است و به اندازه خودِ تنبور قدمت و ظرافت دارد. در حالی که بعلت حساسیت مطلب، می توانست مهم‌ترین نقطه آسیب فیلم باشد، برعکس نقطه قوت فیلم گردیده است.
انتخاب و توصیف الحان مختلف آوازها و مقام های موسیقی نواحی کردستان، آن هم به صورت مستند و علمی بسیار خوب انجام شده و با اینکه در بخش اجرای موسیقی در فضای باز، صدابرداری سر صحنه انجام نشده، ولی صدا و تصویر کاملا هنرمندانه سینک و منطبق شده اند.
البته به نظر من صحنه نواختن تنبور بر بالای صخره و سنگ به همراه رقصِ سماع، اگرچه نمادین و بسیار زیبا است و استفاده از تکنولوژی های جدیدِ فیلم برداری با پهپاد آن را بسیار زیبا کرده، اما تا حدی روایت طبیعی و مستند گونه فیلم را آسیب زده است. ضمن اینکه اصولا این گونه رقصِ سماع، مخصوص قونیه و دراویش آن جا است و در کردستان آن چنان رایج نیست. صحنه های زیبا و هزار رنگ تنبور نوازیِ دسته جمعی یارسانی ها به اندازه کافی واقعی و تأثیر گذار بودند.
تحقیقات کامل و جامع در مورد تنبور و آیین عرفانی “یارسان” که از زبان دکتر بهمن کاظمی، پژوهشگر و موسیقی دان شنیده می شود، به حق مهم‌ترین نقطه قوت فیلم و پاسخ بسیاری از ناگفته ها در مورد این ساز عرفانی و باستانی است.
تنبور در سفر دور و دراز چند هزار ساله اش به همه جا سفر کرده و در مناطق مختلف اسامی مختلف یافته است. منجمله در خراسان دو تار نام گرفته و نوازندگان ابتدایی و اصلی اش ساکنان کُرمانْجِ شمال خراسان (ایلی از کردهای ایران که در همه جای ایران پراکنده شده و به زبان خاص کُرمانجی سخن می‌گویند) بوده‌اند.
بزرگانی از خطه خراسان که من می‌شناسم، عثمان حق پرست و غلامعلی پور عطایی از جنوب خراسان و حاج قربان سلیمانی و حسین یگانه و فرزندش محمد یگانه از نوازندگان بنام شمال خراسان هستند.
نقطه قوت دیگر فیلم تنبور نوازی و آواز خوانی همزمان خانم دنیا کمالی بود که تأثیر شدیدی بر مخاطب می گذاشت و در حالی که آواز خواندن زنان در شرایط فعلی ایران، تابو و ممنوع است، انتخاب ایشان به عنوان نوازنده و خواننده بسیار انتخاب هوشمندانه ای بود.
دنیا ترانه بسیار زیبایی می‌خواند و در پایان فیلم هم پیامِ خود، مردم سلحشور کرد و فیلمساز را یکجا به مخاطبین می دهد که:
“به امید روزی که هرکس به جای اسلحه، سازی در دست بگیرد.”
رمز و راز تاثیر تنبور بر روح و جان ما نیز همین است که تنبور، حافظه تاریخی چند هزار ساله قوم و نژاد ما است، حافظه‌ای که شاهد همه پیروزی‌ها، شکست‌ها، فراز و فرودها و غم و شادیِ تمدن کهنسال ایرانی بوده و در وجود نماینده خلفِ قوم ما، یعنی مردم سلحشور کردستان و در قامت تکیده سازی که به ظاهر چوبی و پوستی و سیمی خشک است، متبلور شده است.
خشک سیمی خشک چوبی خشک پوست
از کجا می‌آید این آوای دوست؟
بانگ گردش‌های چرخ است اینکه خلق،
می نوازندش به تنبور و به حلق.
بازپس‌گیری کنگره ایرانیان کانادا برای چه؟ و چگونه؟
اصولا چرا فعالان جامعه ایرانی-کانادایی که در تلاش برای بازپس‌گیری کنگره ایرانیان کانادا هستند، نهاد مشابه دیگری تأسیس نمی‌کنند تا آزادانه اهداف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی یا خدماتی خود برای کامیونیتی ایرانی-کانادایی را به پیش ببرند؟
آیا نباید کنگره موجود را منحل کرد و از اساس نهاد دیگری تأسیس کرد؟
دلیل انتخابات زودهنگام انتاریو چیست؟
داگ فورد، نخست‌وزیر انتاریو، تأیید کرده است که به انتظار مردم استان پاسخ خواهد داد و انتخابات زودهنگام در چند روز آینده اعلام خواهد شد.
هشدار برای مصرف نکردن تخم مرغ‌های برخی از مارک‌ها
آژانس نظارت بر مواد غذایی کانادا، هشداری که روز ۱۸ ژانویه برای مصرف نکردن تخم مرغ‌های برخی از مارک‌های موجود در بازار مواد غذایی در استان‌های بریتیش کلمبیا، انتاریو، منیتوبا و احتمالا برخی مناطق دیگر را تمدید کرده است.
درباره کمپین بازپس‌گیری کنگره ایرانیان
هدف کمپین بازپس‌گیری کنگره بسیار ساده است: برگزاری انتخابات آزاد و سالم، زیر نظر هیئت بی‌طرفی که مورد اعتماد جامعه باشد. این شیوه‌ای است که در حال حاضر در تمام کشورها و نهادهای دموکراتیک انجام می‌پذیرد.
پنجمین سالگرد جنایت سرنگونی پرواز پی‌اس ۷۵۲
مراسم پنجمین سالگرد جنایت سرنگون کردن پرواز پی‌اس۷۵۲ هواپیمایی اوکراین و کشته شدن ۱۷۶ انسان، که با شلیک موشک‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آسمان تهران صورت گرفت، روزهای ۷ و ۸ ژانویه ۲۰۲۵ در تورنتو برگزار شد.
جاستین ترودو: کانادا آماده واکنش شدید در صورت اعمال تعرفه‌های گمرکی آمریکا است
جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، تأکید کرد که این کشور آماده است تا اگر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به تهدید خود برای اعمال تعرفه‌های گمرکی بر واردات کانادایی ادامه دهد، «به شدت» واکنش نشان دهد.
رهبر حزب بلوک کبکوا: اتهامات ترامپ به کانادا درست است
روند خبرها و واکنش‌های مقامات سیاسی در سطح فدرال و استانی نشان می‌دهد که کانادا باید خود را برای تعرفه‌های ۲۵ درصدی آمریکا از اول ماه فوریه آماده کند.
بازتاب کناره‌گیری جاستین ترودو از قدرت سیاسی
اعلام کناره‌گیری جاستین ترودو از رهبری حزب لیبرال کانادا و مقام نخست وزیری، که بامداد روز دوشنبه ۶ ژانویه در یک کنفرانس خبری از مقابل اقامتگاه رسمی نخست وزیر در شهر اتاوا اعلام شد، موجب واکنش‌های متعدد سیاستمداران احزاب مختلف کانادا و حتا روسای جمهور کنونی و آینده آمریکا شد.
گزارش تصویری مراسم پنجمین سالگرد جنایت پرواز پی‌اس۷۵۲
مراسم روز ۷ ژانویه در آرامستان الگین میلز در شمال تورنتو کنار آرامگاه پریسا اقبالیان و ری‌یرا اسماعیلیون( همسر و فرزند حامد اسماعیلیون)، و چند قربانی دیگر ادامه یافت. شامگاه ۷ ژانویه مراسم شمع‌افروزی بیاد قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲ در پارک یونیتی در شهر ریچموند هیل، در شمال تورنتو برگزار شد. در این مراسم آتنا دائمی، زندانی سیاسی سابق و فعال حقوق بشر و حامد اسماعیلیون و شهردار ریچموند هیل سخنرانی کردند.
