چارلز سوم پادشاه بریتانیا و رئیس حکومت کانادا شد

گزارش ویژه پرژن میرور

الیزابت دوم، ملکه بریتانیا، روز پنجشنبه هشتم سپتامبر ٢٠٢٢ در سن ٩٦ سالگی، در کنار اعضای خانواده‌اش، در  کاخ “بالمورال” در اسکاتلند، چشم از جهان فروبست. الیزابت دوم در سال ١٩٥٢ در ٢٦ سالگی بر تخت نشست و به مدت هفتاد سال سلطنت کرد. ملکه الیزابت دوم ۹۶ ساله، قدیمی‌ترین مقام سلطنتی در جهان بود.

پسر ارشد ملکه، چارلز ۷۳ ساله، بلافاصله پس از درگذشت الیزابت دوم پادشاه بریتانیا و رئیس حکومت ۱۴ قلمرو دیگر از جمله کانادا، استرالیا و نیوزیلند(کشورهای عضو گروه کامنولث) شد.

 نام رسمی پادشاه جدید بریتانیا «چارلز سوم» تعیین شده است. همسر او کامیلا، ملکه پادشاه خواهد بود. با این حال، ممکن است مراسم تاجگذاری چارلز سوم برای چند ماه دیگر برگزار شود.

بریتانیا تاکنون دو پادشاه به نام چارلز داشته است؛ چارلز اول که در قرن هفدهم به پادشاهی رسید و چارلز دوم، که فرزند او بود.

در دورۀ طولانی سلطنت الیزابت دوم پانزده نخست وزیر بر انگلستان حکومت کردند. 

الیزابت دوم شاهد روی کار آمدن چهارده رئیس جمهوری آمریکا و کلیه رؤسای جمهوری در جمهوری پنجم فرانسه بود.

ملکه الیزابت دوم در سال ۱۹۶۱ میلادی به دعوت محمدرضا شاه پهلوی به ایران سفر کرد و در سال ۱۹۶۳ نیز پادشاه و ملکه ایران به دعوت رسمی الیزابت دوم به بریتانیا سفر کردند.

بازتاب جهانی درگذشت الیزابت دوم

درگذشت الیزابت دوم بازتاب گسترده جهانی داشت و بسیاری از رهبران کشورهای جهان با انتشار پیام‌هایی از نقش و تأثیر دوران سلطنت او در تاریخ سیاسی هفت دهه گذشته قدردانی کردند.

پرچم‌های رسمی کانادا و آمریکا و بسیاری از کشورها برای ادای احترام به ملکه فقید بریتانیا به حال نیمه افراشته درآمده است.

جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به اتفاق همسرش، ساعاتی پس از انتشار خبر درگذشت الیزابت دوم با حضور در سفارت بریتانیا در واشنگتن دفتر یادبود مخصوص فوت ملکه را امضاء کردند.

جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا نیز در یک کنفرانس خبری ضمن ابراز تأسف از درگذشت ملکه بریتانیا و رئیس حکومت کانادا با تأکید بر علاقه شخصی خود با احترام از او یاد کرد.

مرگ ملکه و تأثیرات آن بر کانادا

براساس یک سنت دیرینه و پروتکل‌های رسمی نخست وزیر کانادا با احضار نمایندگان پارلمان و ارائه یک طرح پیشنهادی وفاداری کانادا به پادشاه جدید بریتانیا را اعلام خواهد کرد.

همچنین بر اساس منشور معروف به «وست‌مینستر» که در سال ۱۹۳۱ تصویب شده در صورت مرگ پادشاه بریتانیا، نخست وزیر کانادا می‌تواند با صدور حکمی روز تشییع جنازه و خاکسپاری پادشاه درگذشته را «روز سوگواری» و تعطیل عمومی اعلام کند.

با اینکه ۷۰ سال از مرگ جرج پنجم، پادشاه سابق بریتانیا و پدر الیزابت دوم می‌گذرد و تغییرات زیادی در روابط سیستم پادشاهی بریتانیا و مستعمرات سابق این کشور ایجاد شده، اما به‌نظر نمی‌رسد دولت فدرال کانادا بخواهد پروتکل‌های گذشته را نادیده بگیرد.

همچنین ممکن است روز تاجگذاری چارلز سوم، که احتمالا چند ماه دیگر برگزار می‌شود، مانند روز تاجگذاری الیزابت دوم در سال ۱۹۵۲، روز تعطیل عمومی در کانادا اعلام شود.

نقش پادشاه بریتانیا در سیاست کانادا

نقش پادشاه بریتانیا در امور روزانه دولت کانادا و سیستم سیاسی این کشور دیرزمانی است که بسیار محدود شده، تا جاییکه تنها وظیفه پادشاه بریتانیا تأیید شخص پیشنهادی نخست وزیر کانادا برای پست فرمانداری کل و نمایندگی پادشاه در کانادا است. وظیفه فرماندار کل و نماینده پادشاه در کانادا نیز بیشتر امور تشریفاتی، از جمله اعلام انحلال پارلمان، حضور در مراسم سوگند خوردن دولت جدید وتوشیح قوانین تصویب شده در پارلمان است.

پس از مرگ پادشاه بریتانیا نیز نخستین وظیفه فرماندار کل کانادا اعلام رسمی به سلطنت رسیدن پادشاه جدید است.

مجلس نمایندگان و مجلس سنای کانادا نیز باید با تصویب یک پیشنهاد، پادشاه جدید بریتانیا را به رسمیت بشناسند و درگذشت ملکه را تسلیت بگویند.

از جمله تغییراتی که پس از درگذشت ملکه بریتانیا و پادشاهی چارلز سوم در کانادا ایجاد خواهد شد، این است که در همه قوانین و مدارک رسمی دولتی که در آنها به کلمه «کویین» ارجاع داده شده از این پس «کینگ» تلقی و برداشت خواهد شد.

مراسم ویژه در کانادا

ممکن است در روزهای آینده دولت فدرال کانادا تصمیم خود را مبنی بر برگزاری مراسم ویژه یادبود، در شهر اتاوا را در روز تشییع و خاکسپاری الیزابت دوم اعلام کند.

نکته قابل توجه دیگر اینکه براساس پروتکل‌های رسمی، دولت کانادا مجبور نیست نشانه‌های سلطنت الیزابت دوم، از جمله نقش تصویر او بر سکه‌های رایج و اسکناس‌های بیست دلاری درگردش را تغییر دهد، زیرا چنین تغییراتی در حیطه اختیارات پارلمان و بانک مرکزی کانادا است.