جهان به کانادا برای رهبری دادگاه بین‌المللی ضد فساد نیاز دارد
چندی پیش در آستانه اجلاس سران کشورهای گروه هفت(G7)، نهاد بین‌المللی Integrity Initiatives International با انتشار بیانیه‌ای که بیش از صد تن از شخصیت‌های سیاسی، حقوقی، قضایی و فعالان اجتماعی و حقوق بشری شناخته شده آنرا امضاء کرده بودند، خواستار تأسیس دادگاه ضد فساد بین‌المللی شدند. پرژن میرور همزمان با انتشار این بیانیه با فرید روحانی، عضو هیئت مدیره این نهاد غیرانتفاعی گفتگویی در باره اهداف و جزئیات بیانیه منتشر شده انجام داد. فرید روحانی چند روز پیش در روزنامه تورنتو استار مقاله‌ای در همین زمینه نوشته که ترجمه کامل آن از نظرتان می‌گذرد.
نوشته: فرید روحانی
منبع: تورنتو استار
به نظر می‌رسد نوعی نگرانی روزافزون در مورد این که خلافکاران در واقعیت افراد موفقی هستند، وجود دارد. خبرهای فراوانی در باره مقامات فاسد در امور تجاری و مالی منتشر می‌شود که حتی وقتی گرفتار می‌شوند، به نظر هزینه‌های ناچیزی را برای کارهای ناشایست خود پرداخت می‌کنند.
بدتر از آن وجود گزارش‌های پیوسته از آن چیزی است که در جامعه بین‌المللی به عنوان « فساد بزرگ » شناخته می‌شود. فساد بزرگ، سوء استفاده رهبران ملی کشورها از قدرت، در جهت منافع شخصی است. همانطور که مایکل مندل بوم، نویسنده و پژوهشگر آمریکایی نوشته است: «در سراسر جهان دزد سالارانی وجود دارند که هدف آنها از به دست آوردن قدرت ثروت اندوزی برای خود است.»
این فساد بزرگ نمی‌تواند ادامه پیدا کند. نخست آنکه هزینه آن بسیار بالا است. در سال ۲۰۰۴ بانک جهانی تخمین زده بود که مقامات فاسد کشورها هر ساله بیش از یک تریلیون دلار رشوه دریافت می‌کنند. سازمان جهانی شفافیت مالی تخمین زده است که تنها در جریان‌های مالی غیر قانونی مرتبط با تجارت، هر سال بیش از ۸۰۰ میلیارد دلار و بعضی اوقات بالغ بر یک تریلیون دلار مبادله می‌شود. این وضعیت یعنی مناطق در حال توسعه دست کم ده برابر آنچه از کمک‌های خارجی دریافت می‌کنند را به دلیل فساد مقامات رسمی خودشان از دست می‌دهند.
ناوی پیلای، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل در سال ۲۰۱۳ به طور خلاصه می‌گوید: « فساد کشنده است … پولی که هر سال از طریق فساد دزدیده می‌شود برای ۸۰ بار سیر کردن گرسنگان جهان کافی است … فساد حق آنها برای غذا و در برخی موارد حق آنها برای زندگی را انکار می‌کند.»
این میزان از فساد اعتماد به همه دولت‌ها را تضعیف می‌کند. این تصور که رهبران کشورها فقط برای منافع شخصی دزدی می‌کنند اعتماد عمومی در توانایی برای حل مسایل بزرگی مانند صلح و امنیت، بی عدالتی، تغییرات آب و هوایی و تخریب محیط زیست را که بشریت با آن روبرو است از بین می برد. ما فکر می‌کنیم که از این پس وجود دنیایی بهتر امکا‌‌ن‌پذیر نیست.
البته مشکل این است که چگونه می‌توان برای اپیدمی فساد راه حلی پیدا کرد. چگونه می‌توانیم به آن سوی مرزهای کشورهایی که قادر به اجرای قوانین نیستند و یا قصدی برای اجرای آن ندارند دسترسی پیدا کنیم؟
همین پرسش نخستین عامل امیدوار کننده را آشکار می‌کند. فساد بزرگ تقریباً در تمام کشورها غیر قانونی است. در سال ۲۰۰۵، ۱۸۷ کشور جهان کنوانسیون مبارزه با فساد سازمان ملل متحد را امضاء کردند که اجرایی شد و تقریباً تمام این کشورها قوانین لازم برای جرم انگاری رشوه، پولشویی و اختلاس از منابع ملی را تصویب کردند.
به عبارت دیگر، این کشورها به طور رسمی (اگر نه به طور صادقانه) یک تعهد قانونی بین‌المللی برای اجرای این قوانین در برابر رهبران فاسد را به رسمیت شناخته‌اند. اما دزد سالارانی که قدرت را تصاحب می‌کنند از این قوانین پیروی نمی‌کنند. آنها رسانه‌ها را سانسور می‌کنند، قوه قضائیه را به سُخره می‌گیرند و در انتخابات آزاد و عادلانه دخالت می‌کنند. آنها قانون را زیر پا می‌گذارند و بدون مجازات دزدی می‌کنند.
بنابراین آنچه نیاز است، یک دادگاه بین‌المللی ضد فساد است که مجاز به تحقیق، قضاوت و اجرای قوانین ضد فساد باشد. این ایده مورد حمایت رییس جمهور اسبق کلمبیا و برنده جایزه نوبل، خوان مانوئل سانتوس، ناوی پیلای کمیسر عالی پیشین حقوق بشر سازمان ملل، و افراد مشهور کانادایی همچون پیتر مک کِی، آلن راک و لوید اکسوورتی همراه با بسیاری دیگر از افرادی که اعلامیه حمایت از وجود دادگاه بین‌المللی ضد فساد را امضاء کردند قرار گرفته است.
دادگاه بین‌المللی ضد فساد می‌تواند به عنوان آخرین راه حل مورد توجه قرار بگیرد. می‌تواند بر اساس قوانین موجود و تنها زمانی که نهادهای بازرسی داخلی و دادگاه‌ها از انجام این کار کوتاهی کردند عمل کند. بدین ترتیب اجرای قوانین داخلی را مشروعیت می‌بخشد و اختیار توقیف اموال و دارایی‌های به دست آمده غیر قانونی و در حقیقت محاکمه و زندانی شدن مجرمان را در بر خواهد داشت.
اجرای اینگونه قوانین بین‌المللی هیچگاه ساده نیست. دزدسالاران تمایلی به پیوستن به هر نهادی که آنها را مورد تهدید قرار می‌دهد نخواهند داشت. اما اگر چندین مرکز مالی مهم شریک کشورها شوند پول دزدسالاران در معرض صلاحیت دادگاه خواهد بود.
علاوه بر این، در کشورهایی که فساد باعث آشفتگی می‌شود فشار عمومی و تغییر در رهبری می‌تواند کشورهای تحت سلطه دزدسالاران را به عضویت کنوانسیون بین‌المللی ضد فساد درآورد. در چنین کشورهای در حال انتقال، دادگاه می‌تواند هزینه روند اجرای دموکراتیک قوانین را بر عهده دزدسالارانی که قصد دارند قدرت را در دستان خود نگه دارند بگذارد.
در اینجا، کانادا با یک فرصت و چالش روبرو خواهد شد. قدرتی متوسط در جهان با دموکراسی که همچنان در صحنه جهانی دارای اعتبار است. کانادا از حافظ صلح سازمان ملل تا کارزار بین‌المللی ممنوعیت مین‌های زمینی یک پیشگام تاثیر گذار بوده است.
این یک کارزار ضروری است. مشروعیت دولت ما(کانادا) بر این باور عمومی بنا شده که قوانین به طور منصفانه و بی طرفانه اجرا می‌شوند. ما نمی‌توانیم مدت زمانی طولانی در جهانی زندگی کنیم که این تجربه از آن مستثنی باشد. کانادا باید قدم پیش گذارد. به خاطر خود ما و به خاطر تمام آنهایی که نمی‌توانند امروز رهبران فاسد خود را محاکمه کنند. همه ما به یک دادگاه بین‌المللی ضد فساد نیاز داریم.
* فرید روحانی عضو هیئت مدیره Integrity Initiatives International است.
خبر مربوطه
شخصیت‌های کانادایی، پیشگامان ایجاد دادگاه ضد فساد بین‌المللی
تأیید حکم مصادره اموال ایران در کانادا، توسط دادگاه تجدید نظر انتاریو
دادگاهی در کانادا، پردیس صنوبری عابدینی را به جرم قاچاق انسان و اجبار به تن‌فروشی محکوم کرد
کازینو‌های ونکوور بهشت پولشویی حزب‌اله و ایران
فروش تلفن‌های ردیابی شده توسط اف بی آی به خلافکاران
بازپس‌گیری کنگره ایرانیان کانادا برای چه؟ و چگونه؟
اصولا چرا فعالان جامعه ایرانی-کانادایی که در تلاش برای بازپس‌گیری کنگره ایرانیان کانادا هستند، نهاد مشابه دیگری تأسیس نمی‌کنند تا آزادانه اهداف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی یا خدماتی خود برای کامیونیتی ایرانی-کانادایی را به پیش ببرند؟
آیا نباید کنگره موجود را منحل کرد و از اساس نهاد دیگری تأسیس کرد؟
دلیل انتخابات زودهنگام انتاریو چیست؟
داگ فورد، نخست‌وزیر انتاریو، تأیید کرده است که به انتظار مردم استان پاسخ خواهد داد و انتخابات زودهنگام در چند روز آینده اعلام خواهد شد.
هشدار برای مصرف نکردن تخم مرغ‌های برخی از مارک‌ها
آژانس نظارت بر مواد غذایی کانادا، هشداری که روز ۱۸ ژانویه برای مصرف نکردن تخم مرغ‌های برخی از مارک‌های موجود در بازار مواد غذایی در استان‌های بریتیش کلمبیا، انتاریو، منیتوبا و احتمالا برخی مناطق دیگر را تمدید کرده است.
رهبر حزب بلوک کبکوا: اتهامات ترامپ به کانادا درست است
روند خبرها و واکنش‌های مقامات سیاسی در سطح فدرال و استانی نشان می‌دهد که کانادا باید خود را برای تعرفه‌های ۲۵ درصدی آمریکا از اول ماه فوریه آماده کند.
جاستین ترودو: کانادا آماده واکنش شدید در صورت اعمال تعرفه‌های گمرکی آمریکا است
جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، تأکید کرد که این کشور آماده است تا اگر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به تهدید خود برای اعمال تعرفه‌های گمرکی بر واردات کانادایی ادامه دهد، «به شدت» واکنش نشان دهد.
گزارش تصویری مراسم پنجمین سالگرد جنایت پرواز پی‌اس۷۵۲
مراسم روز ۷ ژانویه در آرامستان الگین میلز در شمال تورنتو کنار آرامگاه پریسا اقبالیان و ری‌یرا اسماعیلیون( همسر و فرزند حامد اسماعیلیون)، و چند قربانی دیگر ادامه یافت. شامگاه ۷ ژانویه مراسم شمع‌افروزی بیاد قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲ در پارک یونیتی در شهر ریچموند هیل، در شمال تورنتو برگزار شد. در این مراسم آتنا دائمی، زندانی سیاسی سابق و فعال حقوق بشر و حامد اسماعیلیون و شهردار ریچموند هیل سخنرانی کردند.
کتاب «درخت خرمالوی خانه‌ی ما» از طرف انتشارات زاگرس در کانادا منتشر شده است. مراسم رونمایی این کتاب روز جمعه ۱۰ ژانویه ۲۰۲۵ با حضور ده‌ها تن از ایرانیان بزرگشهر تورنتو برگزار شد.
پنجمین سالگرد جنایت سرنگونی پرواز پی‌اس ۷۵۲
مراسم پنجمین سالگرد جنایت سرنگون کردن پرواز پی‌اس۷۵۲ هواپیمایی اوکراین و کشته شدن ۱۷۶ انسان، که با شلیک موشک‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آسمان تهران صورت گرفت، روزهای ۷ و ۸ ژانویه ۲۰۲۵ در تورنتو برگزار شد.
درباره کمپین بازپس‌گیری کنگره ایرانیان
هدف کمپین بازپس‌گیری کنگره بسیار ساده است: برگزاری انتخابات آزاد و سالم، زیر نظر هیئت بی‌طرفی که مورد اعتماد جامعه باشد. این شیوه‌ای است که در حال حاضر در تمام کشورها و نهادهای دموکراتیک انجام می‌پذیرد.
